ხელშეკრულების უჩვეულო სტანდარტული პირობები
DOI:
https://doi.org/10.60131/jlaw.2.2024.8317საკვანძო სიტყვები:
ხელშეკრულების სტანდარული პირობები; ხელშეკრულების სტანდარტული პირობების უჩვეულო დებულებანი; საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის 342-344-ე მუხლები.ანოტაცია
კერძო სამართლის ფარგლებში სახელშეკრულებო თანასწორობის დაცვას უდიდესი მნიშვნელობა ენიჭება, რადგან მისი დარღვევა გამოიწვევს სახელშეკრულებო სამართლიანობის დარღვევას. სწორედ ასეთი შედეგის თავიდან აცილების მიზნით, სამოქალაქო კანონმდებლობა ხელშეკრულების თავისუფლების შეზღუდვით გონივრულ ფარგლებს უწესებს მის მონაწილე მხარეებს და ამით სახელშეკრულებო თანასწორობისა და სამართლიანობის აღდგენისკენ დგამს ნაბიჯს. მაგალითად შეგვიძლია მოვიყვანოთ სტანდარტული პირობებით შედგენილი ხელშეკრულება.
ხელშეკრულების თავისუფლების შეზღუდვის უმთავრეს წინაპირობას შინაარსის კონტროლი წარმოადგენს, როდესაც ჩარევა (ზემოქმედება) ხდება უშუალოდ ხელშეკრულების შინაარსზე. სტანდარტული პირობების შემთხვევაში, ჩარევა მრავალჯერადი გამოყენების ხელშეკრულებათა შინაარსის შეზღუდვისკენაა მიმართული. შესაბამისად, ხელშეკრულების თავისუფლების რეალიზაცია იმავე დოზით, როგორც ეს სხვა შემთხვევებშია შესაძლებელი, სტანდარტული პირობებისას არ გვხვდება. კერძო სამართლის პრინციპი - რაც კანონით აკრძალული არაა, ყველაფერი დაშვებულია, ხელშეკრულების სტანდარტული პირობებისას შეზღუდული სახით გამოიყენება, რაც შინაარსის კონტროლის აუცილებლობასა და მისი არსებობის ფარგლებს განამტკიცებს.
კვლევის საგანს წარმოადგენს არა ზოგადად ხელშეკრულების სტანდარტული პირობები, არამედ საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის ( შემდეგ - სსკ-ი) 344-ე მუხლით გათვალისწინებული ხელშეკრულების სტანდარტული პირობების უჩვეულო დებულებები, რომელიც არის „ხელშეკრულებაში ჩართვის ნეგატიურ კონტროლი“ და შესაბამისად, იმ შედეგის კორექტირება, რომლის მიხედვითაც პირობა „თავისთავად“ იქნებოდა ძალაში, უჩვეულო რომ არ ყოფილიყო.
წყაროები
Civil Code of Georgia, 26/06/1997.
Gelashvili I., Commentary on the Civil Code of Georgia, Book I, Chanturia (ed.), 2017, Article 319, Field 15. (In Georgian.)
Zaalishvili, V., Systemic Features of the Regulation of Consumer Private Legal Relations in Georgian Legislation, TSU "Law Journal", No. 1-2, issue, 2010, 56. (In Georgian.)
Zoidze B., Reception of European Private Law in Georgia, Tb., 2005, 287. (In Georgian.)
Kakoishvili D., Standard Terms of Contract, Georgian Business Law Review, Tbilisi, 2013, 68. (In Georgian.)
Kereselidze T., Control of the Content of Standard Terms in the Labor Contract, Labor Law (collection of articles) II, Tb., 2013, 69. (In Georgian.)
Lakerbaia T., European Standard of the Informed Consumer, TSU "Law Journal" No. 1, Tb., 2015, 144.;
Maisuradze D., Sulkhanishvili E., Vashakidze G., European Union Private Law, Decisions and Materials, Part I, GIZ, Tb., 2018, 30. (In Georgian.)
Rusiashvili G, The Principle of Accessory on the Example of Mortgage and Surety, Journal of Comparative Law, 3/2019, 15. (In Georgian.)
Rusiashvili G, Aladashvili A., Commentary on the Civil Code of Georgia, Book III, Chanturia (ed.), 2019, Article 342, Field 9. (In Georgian.)
Simonishvili N., Justice as a Standard for Limiting Contractual Freedom, "Journal of Law" of TSU, No. 1, Vol., 2018, 78. (In Georgian.)
Sirdadze L., Reservation of Immediate Enforcement on the Entire Property of the Debtor in the Standard Terms of the Bank Credit Agreement, Journal of Comparative Law, 10/2022, 62. (In Georgian.)
Kerashvili S., Impact of Fundamental Rights on Contract Law, Tb., 2018, 66. (In Georgian.)
Tsertsvadze L., in the book: Dzlierishvili, Z., Tsertsvadze G., Robakidze I., Svanadze G., Tsertsvadze L., Janashia L., Contractual Law, Tbilisi, 2014, 203. (In Georgian.)
Chachanidze T., Contractual Freedom and Contractual Justice in Contemporary Contract Law, "Justice and Law", 3/2010, 26. (In Georgian.)
Dzlierishvili, Z., Contract for Work (Theory and Practice), Tb., 2016, 56. (In Georgian.)
Chanturia L., General Part of Civil Law, Tb., 2011, 94. (In Georgian)
Chanturia L., Chanturia/Zoidze/Ninidze/Khetsuriani/Shengelia (ed.) Commentary on the Civil Code of Georgia, Book Three, Article 342, Tb., 2001, 181. (In Georgian.)
Khubua G., Theory of Law, Tb., 2004, 68. (In Georgian.)
Khunashvili N., Controlling and Limiting the Content of Standard Terms of Contract Based on Good Faith, TSU Law Journal No. 1, Tb., 2013, 273. (In Georgian.)
Jorbenadze S., Scope of Contractual Freedom in Civil Law, Tb., 2016, 109. (In Georgian.)
Decision No. ას-1029-2023 of October 13, 2023, of the Supreme Court of Georgia. (In Georgian.)
Decision No. ას-372-2023 of October 6, 2023 of the Supreme Court of Georgia. (In Georgian.)
Decision No. ას-1585-2022, of June 12, 2023, of the Supreme Court of Georgia. (In Georgian.)
Decision No. ას-812-2022 of October 5, 2022, of the Civil Affairs Chamber of the Supreme Court of Georgia. (In Georgian.)
Decision No. ას-237-2019 of May 17, 2019, of the Civil Affairs Chamber of the Supreme Court of Georgia, para. 58; (In Georgian.)
Decision No. ას-712-682-2016, of February 8, 2017, of the Civil Affairs Chamber of the Supreme Court of Georgia. (In Georigian.)
Decision No. ას-1-1-2016, of July 4, 2016, of the Civil Affairs Chamber of the Supreme Court of Georgia, para.43. (In Georgian.)
Decision No. ას-738-700-2015 of December 18, 2015, of the Civil Affairs Chamber of the Supreme Court of Georgia. (In Georgian.)
UNIDROIT, PRINCIPLES of Internacional Commercial Contracts 2016, Published by the Internacional Institute for the Unification of Private Law, ( UNIDROIT), Rome, P.69.
2011/83/EU Of The European Parlament and Of The Council of 25 October 2011 on consumer rigts.
Basedow J., Freedom of Contract in the European Union, European Review of Private Law, 6-2008, P.906.
Bazedow J, MüKo BGB, 7. Aufl., 2016, §305c, Rn.11
Becker J, in Beck OK BGB, 45.Aufl, 2016, §305c, Rn.2.;
Berger Kl.-P., in Prütting/Wegen/Weinreich, BGB Komm., 5.Aufl. 2010, §305c, Rn.18.;
Brox H., Walker W-D., Allgemeines Schuldrecht, 34. Aufl, 2010, München, §4, Rn.32.;
Di Fabio U., Form und Freiheit, DNotZ, heft 5, Verlag C.H. Beck, München, 2006, S.346.
Gruneberg Cr., in Palandt BGB, 74. Aufl., 2015, §305, Rn.3;
Grünewald B., Burgerliches Recht, 7.Aufl, 2006, München,§6, Rn.1
European Contracht Law, Materials for a Common Frame of Reference: Terminology, Cuiding Principles, Model Rules, Sellier, European Law Publishers, Munich, 2008, P. 527-531.
Henrich D., Verbraucherschutz: Vertragsrecht im Wandel, in festschrift für Dieter Medicus zum 70. Geburstag, Köln, 1999, S.200.
Hellwege P., Allgemeine Geschäftsbedingungen, einseitig gestellte Vertragsbedingungen und die allgemeine Rechtsgeschäftslehre Verlag Mohr Siebeck, Tübingen, 2010, 138.
Kim S.N. The Duty to Draft Reasonably and Online Contrachts, Commercial Contract Law: Transatlantic Perspectives, Cambridge University Press, 2013, P. 185-186.
Krampe C., Auslegung und Inhaltskontrolle Inhaltskontrolle im nationalen und europäischen Privatrecht, Schriften zum europäischen und internationalen Privatrecht Schriften zum europäischen und internationalen Privat-, Bank- und Wirtschaftsrecht, Band 33, Reisenhuber K. und Karakostas I.K. (Hrsg.), De Gruyter Rechtswissenschaften Verlags- GmbH, Berlin, 2009, 22.
Köhler H., BGB Allgemainer Teil, 33. Ed. München, 2009, §16,Rn.1;
Neumayer K-H., Contracting Subject to Standard Terms and Conditions, in International Encyclopedia of Comparative Law, Volume VII, Contract in General, Chapter 12, Ed. K. Zweigert/ U.Drobing,1999, P.12.,
Lakies T., AGB-Kontrolle von Vertragstrafenvereinbarungen, ArbR Akyuell, Heft 13, Verlag C.H. Beck, München 2014, Rn.313.
Lando O., Is Good Faith an Over-Arching General Clause in The Principles of European Contract Law, Eoropean Review of Private Law, Kluwer law Internacional, 6-2007, P.842.
Looscheldes D., Schuldrecht AT, 14. Aufl., 2016, §16Rn. 334.;
Lindacher W., Hau W., in Wolf/Lindacher/Pfeiffer AGB – Recht, 6.Aufl, 2013, §305c, Rn.4.;
Paal P.B., Internetrecht – Zivilrechtliche Grundlagen, JuS, Heft 11, Verlag C.H. Beck, München, 2010, 956.
Paterson M., Standardization of Standard – Form Contracts: Competetion and Contract Implications, William&Mary Law Review, 52, №2, (2010)p.331.
Rödl F., Contractual Freedom, Contractual Justice, and Contract Law ( Theory), Law&Contemporary Problems, Vol. 76 Issue 2.Sep., 2013, P.59
Rühl G., Consumer Protection in Choice of Law, Cornell International Law Journal, Vol. 44, Issue 3, 2011, P.571.
Schade F., Wirtschaftsprivatrecht: Grundlagen des bürgerlichen Rechts sowie des Handels- und Wirtschaftsrechts, 2. Auflage, Verlag A. Kohlhammer GmbH, Stuttgart, 2009, Rn. 178-181.
Schmidt H., Einbeziehung von AGB im unternehmerischen Geschäftsverkehr, NJW, Heft 46, Verlag C.H. Beck, München, 2011, 3330.
Sir Markesins B., Unberath H, Jonston A., The German Law of Contract, Hart Publishing, Oxford and Portland, Oregon, 2006, P. 267.;
Zerres Th., Principles of the German Law on Standard Terms of Contract, http//: www..jurawelt.com/sunise/media/mediafiles/14586/German_Standart_ Terms_of_Contract.
Court of Justice European Union (ECJ), Case C-415/11, Judgment of 14 March, 2013, §76.; Commission of the European Communities v Kingdom of Sweden, Case C-478/99 (2002) ECLI:EU:C:2002:281, Judgment of 7 May 2002.
Court of Justice European Union (ECJ), Case C-137/08( 2010) ECLI:EU:C:2010:659, Judgment of 9 November, 2010, §49.
Court of Justice European Union ( ECJ), Case C-472/10( 2012) ECLI:EU:C:2012:242, Judgment of 26 April, 2012.
Court of Justice European Union (ECJ), Case C-397/11(2013) ECLI: EU:C:340, Judgment of 30 May, 2013, §38.
Court of Justice European Union,( ECJ), Case C-243/08, Judgment of 4 June, 2009, §28.
BGHZ, Urteil vom 08.07.2020 – VIII ZR 163/18, MDR 2020, 1051; BGHZ, Urteil vom 05.10. 2016 –VIII ZR222/15, NJW 2017, 1596; BGH, NJW, 2003, S. 1237; BGH, NJW 2010, 1131., BGH, NJW 2001, S. 2165;BGH, NJW 2001, S. 292; BGH, NJW, 2000, S. 1110; BGH, NJW, 1998, S. 2284;BGHZ 104, 232, 236; BGHZ 98, 24, 28; BGHZ 2, 90.
გამოქვეყნებული
როგორ უნდა ციტირება
გამოცემა
სექცია
ლიცენზია
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .
