შეუსაბამოდ მაღალი სახელშეკრულებო პირგასამტეხლო და სასამართლოს როლი სამოქალაქო ინტერესების დაცვის სფეროში
საკვანძო სიტყვები:
პირგასამტეხლო, შეუსაბამოდ მაღალი პირგასამტეხლოს შემცირება, სამოქალაქო კოდექსის 420-ე მუხლი.ანოტაცია
პირგასამტეხლო მხარეთა შეთანხმებით განსაზღვრული ფულადი თანხაა, რომელსაც მოვალე უხდის კრედიტორს ვალდებულების შეუსრულებლობის ან ვალდებულების არაჯეროვნად შესრულებისთვის. სამოქალაქო ბრუნვაში პირგასამტეხლოს ხშირი გამოყენება აქტუალურს ხდის შეუსაბამოდ მაღალი პირგასამტეხლოს სამართლებრივი ფარგლების შესწავლის აუცილებლობას. შეუსაბამოდ მაღალი პირგასამტეხლოს შემცირება სასამართლოს უფლებამოსილებაა. ამ დროს სასამართლო ახორციელებს ვალდებულების შეუსრულებლობით ან არაჯეროვანი შესრულებით დამდგარ შედეგებთან პირგასამტეხლოს მოცულობის შესაბამისობაში მოყვანას და არა მის უგულებელყოფას.
წყაროები
საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი №786-IIს 26.06.1997 წ.
საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსი №1106-Iს 14.11.1997 წ.
ახვლედიანი ზ., ვალდებულებითი სამართალი, მე-2 გამოცემა, თბ., 1999, 78.
ბოიაკი ა.ჯ., სახელშეკრულებო ზიანისა და პირგასამტეხლოს შედარებითი ანალიზი საქართველოსა და შეერთებული შტატების მაგალითზე, „ქართული ბიზნეს სამართლის მიმოხილვა“, III გამ., 2014, 9.
იოსელიანი ნ., პირგასამტეხლო, „საქართველოს ნოტარიატი“, №2-3, 2005, 20.
იოსელიანი ნ., ხელშეკრულების განმარტება, „მართლმსაჯულება“, №3, 2007, 103.
კობახიძე ა., სამოქალაქო საპროცესო სამართალი, თბ., 2003, 43.
ლილუაშვილი თ., ხრუსტალი ვ., საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსის კომენტარი, თბ., 2004, 416.
მესხიშვილი ქ., პირგასამტეხლო, თეორიული ასპექტები, სასამართლო პრაქტიკა, „ქართული ბიზნეს სამართლის მიმოხილვა“, III გამ., 2014, 23.
შმიტი შ., რიჰტერი ჰ., მოსამართლის მიერ გადაწყვეტილების მიღების პროცესი სამოქალაქო სამართალში, მოკლე შესავალი რელაციის მეთოდში სამოქალაქო კოდექსის მიხედვით შემუშავებული პრაქტიკული მაგალითებით, 2013, 22.
ჩანტლაძე მ., ნების გამოვლენის განმარტება, პირგასამტეხლოს შემცირება, ნომინალიზმის პრინციპი, ჟურნ. „ქართული სამართლის მიმოხილვა“, №5/2002-1, 174.
ძლიერიშვილი ზ., ცერცვაძე გ., რობაქიძე ი., სვანაძე გ., ცერცვაძე ლ., ჯანაშია ლ., სახელშეკრულებო სამართალი, თბ., 2014, 603.
ჭანტურია ლ., კრედიტის უზრუნველყოფის სამართალი, თბ., 2012, 242.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის გადაწყვეტილება №ბს-1522-1501 (კ-11), 26.12.2011 წ.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ საქმეთა პალატის გადაწყვეტილება №ბს-1840-1794 (კ-10), 09.06.2011 წ.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს სამოქალაქო საქმეთა პალატის განჩინება №ას-1015-1287-09, 04.02.2010 წ.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის განჩინება №ბს-446-425 (კ-09), 05.11.2009 წ.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს ადმინისტრაციულ და სხვა კატეგორიის საქმეთა პალატის განჩინება №ბს-302-285 (კ-07), 31.012008 წ.
საქართველოს უზენაესი სასამართლოს სამოქალაქო, სამეწარმეო და გაკოტრების საქმეთა პალატის განჩინება №3კ/467-01, 27.06.2001 წ.
Civil Code of the Republic of Lithuania,
<http://www3.lrs.lt/pls/inter2/dokpaieska.showdoc_e?p_id=245495>, [20.01.16].
Law of Obligations Act of Estonia,
<https://www.riigiteataja.ee/en/eli/506112013011/consolide>, [20.01.16].
Spanish Civil Code, Madrid, 2009,
<http://www.elra.eu/wpcontent/uploads/file/Spanish_Civil_Code_(C%C3%B3digo_Civil)%5B1%5D.pdf>, [20.01.16].
The Civil Code of the Netherlands, by Warendorf H., Thomas R., Curry-Sumner I., 2009, 659.
The Italian Civil Code and Complementary Legislation, Book 4, transl. by Beltramo M., Longo G.E., Merryman J.H., NY, 1991, 49.
Unfair Contract Terms Act 1977, <http://www.legislation.gov.uk/ukpga/1977/50>, [20.01.16].
Unfair Terms in Consumer Contracts Regulations 1999,
<http://www.legislation.gov.uk/uksi/1999/2083/made/data.pdf>, [20.01.16].
An Introduction to the Law of Contract, 5th ed., by Atiyah P.S., Oxford, 1995, 434.
Anson’s Law of Contract, 27th ed., by Beatson J., 1998, 587, 591.
Bell J., Boyron S., Whittaker S., Principles of French Law, 1998, 351.
Chitty on Contracts, Vol. 1, 28th edition, London, 1999, 1274.
Contract Law: Selected Source Materials, by Burton S.J., St.Paul, 1995, 177, 246-247.
Duxbury R., Contract in a Nutshell, 7th ed., London, 2006, 129-130.
European Contract Law, Materials for a Common Frame of Reference: Terminology, Guiding Principles, Model Rules, Ed. by Fauvarque-Cosson B., Mazeaud D., Munich, 2008, 316.
Ferris, S.V., Liquidated Damages Recovery Under the Restatement (Second) of Contracts, Cornell Law Review, Vol. 67, Issue 4, 1982, 864-865, 866, 874-875.
Garcia I. M., Enforcement of Penalty Causes in Civil and Common Law: A Puzzle to be Solved by the Contracting Parties, European Journal of Legal Studies, Vol. 5, Issue 1, 2012, 94.
Herbots J., Contract Law in Belgium, Deventer, Boston, 1995, 149-150.
Introduction to Belgian Law, ed. by Bocken H., De Bondt W., 2001, 241.
Introduction to Greek Law, 3rd revised ed., Ed. by Kerameus K.D., Kozyris P.J.,, 2008, 114.
Mckendrick E., Contract Law, Text, Cases and Materials, 4th ed., Oxford University Press, 2010, 919.
Nicholas B.,The French law of contract, 2nd ed., Oxford, 1992, 236.
Smith J., Smith and Thomas, A Casebook on Contract, 11th ed., London, 2000, 646-649.
Smith J., Smith and Thomas, A Casebook on Contract, 10th ed., London, 1996, 622-624.
Smith S.A., Contract Theory, 2004, 425-246.
The Max Planck Encyclopedia of European Private Law, Vol. II, Ed. by Basedow J., Hopt K.J., Zimmermann R., Stier A., 2012, 1260.
Thomas H.R., Smith G.R., Cummings D.J., Enforcement of Liquidated Damages, Journal of Construction Engineering and Management, 1995, 463.
Treitel G.H., The Law of Contract, 10th ed., London, 1999, 929.
Wheeler S., Shaw J., Contract Law, Cases, Materials and Commentary, Oxford, 1994, 814.
Whincup M.H., Contract Law and Practice, The English System and Continental Comperisons, 4th ed., The Hague, London, Boston, 2001, 332.
Dunlop Pneumatic Tyre Co Ltd v New Garage & Motor Co Ltd [1915] AC79.
Jobson v. Johnson [1989] 1WLR 1026.
United States v. Bethlehem Steel Corp. 205 U.S. 105 [1907].
Гражданский закон Латвийской республики, 4-ая часть, Рига, 2005, 56.
Гражданский кодекс Азербайджанской Республики,
<http://online.zakon.kz/Document/?doc_id=30420111#sub_id=4620000>, [20.01.16].
Гражданский кодекс Республики Армения,
<http://www.parliament.am/law_docs/050598HO239rus.html?lang=rus>, [20.01.16].
Гражданский кодекс Республики Беларусь,
<http://etalonline.by/?type=text®num=HK9800218#load_text_none_1_>, [20.01.16].
Гражданский кодекс Республики Казахстан,
<http://online.zakon.kz/Document/?doc_id=1006061>, [20.01.16].
Гражданский кодекс Республики Молдова,
<http://lex.justice.md/viewdoc.php?action=view&view=doc&id=325085&lang=2>, [20.01.16].
Гражданский кодекс Республики Таждикистан,
<http://www.mehnat.tj/pdf_doc/3_1gr_kodeks.pdf>, [20.01.16].
Гражданский кодекс Республики Узбекистан,
<http://fmc.uz/legisl.php?id=k_grajd>, [20.01.16].
Гражданский кодекс Франции, пер. с фран. Захватаева В.Н., М., Берлин, 2012, 335, 346.
Гражданский кодекс Украины,
<http://meget.kiev.ua/kodeks/grazdanskiy-kodeks/glava-49>, [20.01.16].
Гражданское уложение Германии, пер. с нем. Бергманна В., 2-ое издание, М., 2006, 83, 84.
Общее гражданского уложения Австрийской Республики, пер. с нем. Брордская-Карир Д., Знаменская Н., Карнхольц Е., Кулешова Ю., Траунмюллер К., Ушкова Ю., М., 2013, 290.
Tорговое уложение Германии, пер. с нем. Дубовицкой Е.А., М., 2005, 183.
Байков А.М., Обязательственное право, Ч. I, Рига, 2005, 202.
Борисов А.Б., Комментарий к гражданскому кодексу Российской Федераций, 2-ое изд., М., 2003, 339.
Гришин Д.А., Неустойка: теория, практика, законодательство, М., 2005, 100.
Гражданское право, Т.I, 6-ое изд., под ред. Сергеева А.П., Толстого Ю.К., М., 2006, 694.
Карапетов А.Г., Неустойка как средство защиты прав кредитора в российском и зарубежном праве, М., 2005, 188-216.
Комментарий к гражданскому кодексу Кыргызской республики, части первой, Т.2, ред. Галлямова Н.С., Кучерявая Г.А., Царнаева А.З., Бишкек, 2005, 248, 251.
Морандьер Л. Ж. де ла, Гражданское право Франции, Т.2, пер. с фран. Флейшиц Е. А., М., 1960, 344.
Пергамент М. Я., Договорная неустойка и интерес в римском и современном гражданском праве, Одесса, 1899, 271-272.
