მხარდაჭერის ფარგლების განსაზღვრის პრობლემა „ყოველდღიური გარიგებების“ მაგალითზე
DOI:
https://doi.org/10.60131/jlaw.1.2024.7943საკვანძო სიტყვები:
ფსიქოსოციალური საჭიროების მქონე პირი, კერძო ავტონომია, ქმედუნარიანობა, მენტალური ჯანმრთელობა, მხარდაჭერის მიმღები, ყოველდღიური/წვრილმანი გარიგებები.ანოტაცია
ქმედუნარიანობის რეფორმამ როგორც საერთაშორისო, ისე ეროვნულ დონეზე საინტერესო, რთულ და მნიშვნელოვან საკითხებზე დისკუსიას ჩაუყარა საფუძველი. წინამდებარე სტატია ეძღვნება ფსიქოსოციალური საჭიროების მქონე პირისთვის მხარდაჭერის დანიშვნის საკითხს, ყოველდღიური გარიგებების მაგალითზე. შეფასებულია საერთაშორისო ნორმებთან და საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს გადაწყვეტილებასთან შესაბამისობაში სამოქალაქო კოდექსსა და საპროცესო კოდექსში არსებული საკანონმდებლო რეგულირება, ასევე სასამართლო პრაქტიკა. დასკვნის სახით შემოთავაზებულია ავტორისეული ხედვა ზემოაღნიშნულ საკითხებთან მიმართებით.
წყაროები
References are not available right now.
საქართველოს კანონი საქართველოს სამოქალაქო კოდექსი, პარლამენტის უწყებანი, 31, 24/07/1997.
საქართველოს 2015 წლის 20 მარტის კანონი საქართველოს სამოქალაქო საპროცესო კოდექსში ცვლილების შეტანის შესახებ, №3340 – ვებგვერდი, 31.03.2015წ.
საქართველოს კანონი ჯანმრთელობის დაცვის შესახებ, პარლამენტის უწყებანი, 47-48, 31/12/1997.
ადამიანის უფლებები: რეალობა ყველასათვის ევროპის საბჭო შეზღუდული შესაძლებლობების სტრატეგია 2017-2023, ევროპის საბჭო, პარ. 11.
ბაზედოვი ი., კერძო ავტონომია ევროპის სამოქალაქო სამართალში, კერძო ავტონომია, როგორც კერძო სამართლის ფუძემდებლური პრინციპი (კონფერენციის მასალები), ზარანდია თ., კურზინსკი-სინგერი ე., შატბერაშვილი ლ., (რედ.) ივანე ჯავახიშვილის სახელობის თბილისის სახელმწიფო უნივერსიტეტის გამომცემლობა, 2020, 15.
ვრცლად იხ. გოჩიაშვილი ნ., მეურვეობისა და მზრუნველობის ორგანოს როლი ქმედუნარიანობის რეფორმის განხორციელების პროცესში, საქართველოს სახალახო დამცველი, 2023, 27.
ზოიძე ბ., კორძაია თ., სამოქალაქო კოდექსის კომენტარი, წიგნი I, თბილისი, 2017, 67-76.
ზოიძე ბ., ფსიქოსოციალური საჭიროების მქონე პირის სამართალსუბიექტობა, თსუ სამართლის მიმოხილვა #1, თბილისი, 2016, 31.
კროპჰოლერი, ი., გერმანიის სამოქალაქო კოდექსის სასწავლო კომენტარი (თ. დარჯანიასა და ზ. ჭეჭელაშვილის თარგმანი), 2014, §104, ველი 1.
ქმედუნარიანობა - საკანონმდებლო რეფორმა იმპლემენტაციის გარეშე, საქართველოს სახალხო დამცველი, 2016.
ცვაიგერტი კ., კოტცი ჰ., შედარებითი სამართალმცოდნეობის შესავალი კერძო სამართლის სფეროში: ტომი II. საფუძვლები, (თარგმანი: სუმბათაშვილი ე., ნინიძე თ., რედ.) გამომცემლობა „ჯისიაი“, თბილისი, 2001, 36.
ჭანტურია ლ., სამოქალაქო სამართლის ზოგადი ნაწილი, გამომცემლობა „სამართალი“, თბილისი, 2011, 180-184.
ხუბუა გ., სამართლის თეორია, გამომცემლობა „მერიდიანი“, თბილისი, 2011, 202.
საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლოს 2014 წლის 8 ოქტომბრის გადაწყვეტილება საქმეზე „საქართველოს მოქალაქეები - ირაკლი ქემოკლიძე და დავით ხარაძე საქართველოს პარლამენტის წინააღმდეგ“ (N2/4/532,533), II, 10. II, 26. II. 30. II, 100.
მცხეთის რაიონული სასამართლოს 2020 წლის 26 მარტის გადაწყვეტილება საქმეზე №2/421-19. მცხეთის რაიონული სასამართლოს 2020 წლის 26 მარტის გადაწყვეტილება საქმეზე №2/744-19.
მცხეთის რაიონული სასამართლოს 2020 წლის 26 მარტის გადაწყვეტილება საქმეზე №2/378-19.
მცხეთის რაიონული სასამართლოს 2020 წლის 26 მარტის გადაწყვეტილება საქმეზე №2/448-19.
მცხეთის რაიონული სასამართლოს 2020 წლის 26 მარტის გადაწყვეტილება საქმეზე №2/05-19.
ბათუმის რაიონული სასამართლოს 2020 წლის 10 მარტის გადაწყვეტილება საქმეზე №2-3416/2019.
ბათუმის რაიონული სასამართლოს 2020 წლის 10 მარტის გადაწყვეტილება საქმეზე №2-4398/2019.
ბათუმის რაიონული სასამართლოს 2020 წლის 10 მარტის გადაწყვეტილება საქმეზე №2-3892/2019.
ბათუმის რაიონული სასამართლოს გადაწეყვეტილება საქმეზე №2-4306/2019.
ბათუმის რაიონული სასამართლოს 2020 წლის 10 მარტის გადაწყვეტილება საქმეზე № 2/3799-2019.
ბათუმის რაიონული სასამართლოს 2020 წლის 4 მარტის გადაწყვეტილება საქმეზე № 2/3853-2019.
ბათუმის რაიონული სასამართლოს 2020 წლის 26 თებერვლის გადაწყვეტილება საქმეზე № 2/2946-2019.
ბათუმის რაიონული სასამართლოს 2020 წლის 26 თებერვლის გადაწყვეტილება საქმეზე № 2/2981-2019.
საჩხერის რაიონული სასამართლოს 2020 წლის 24 აპრილის გადაწყვეტილება საქმეზე № 2/40-2020.
თბილისის სააპელაციო სასამართლოს 2016 წლის 19 სექტემბრის განჩინება საქმეზე №2ბ/370-16.
“Convention on the Rights of Persons with Disabilities”, United Nations, Treaty Series 2515, 2006, 3.
Bürgerliches Gesetzbuch (BGB), 18.08.1896, BGBl. I S. 42, 2909; 2003 I S. 738, BGBl. 2023 I Nr. 411.
Adena S., Rechtsgeschäfte des täglichen Lebens in Deutschland und Österreich, 2009, 46 f.
Bitter G., Röder S., BGB, Allgemeiner Teil, 4., Aufl., Verlag Franz Vahlen, München, 2018, 117, Rn. 7. 115, Rn. 1. 117, Rn. 8.
Brosey D./Jürgens A., Betreuungsrecht Kommentar, 7., vollständig überarbeitete Auflage, C.H.Beck, München, 2023, § 104 Rn. 1. § 104 Rn. 2. § 105a Rn. 1-5. , § 105a Rn. 1§ 105a Rn. 4§ 105a, Rn. 5.
Canaris C., “Verstöße Gegen Das Verfassungsrechtliche Übermaßverbot Im Recht Der Geschäftsfähigkeit Und Im Schadensersatzrecht.” Juristen Zeitung 42, no. 21,1987, 993–1004.
Casper M., „Geschäfte des täglichen Lebens - kritische Anmerkungen zum neuen § 105a BGB“, NJW 2002, (3425-3430) 3425, 3429.
Committee on the Rights of Persons with Disabilities, General Comment No.1 – Article 12: Equal Recognition Before the Law, April 2014, UN Doc. No. CRPD/C/GC/1, adopted at the 11th Session. 1.1. 1.3. 1.9.
Degener, T., de Castro, M.GC. Toward Inclusive Equality: Ten Years of the Human Rights Model of Disability in the Work of the UN Committee on the Rights of Persons with Disabilities. In: Felder, F., Davy, L., Kayess, R. (Eds.) Disability Law and Human Rights. Palgrave Studies in Disability and International Development, Palgrave Macmillan, 2022, Cham. 30.
Eaton J., Carroll A., Scherer N., Daniel L., Njenga M., Sunkel Ch., Thompson K., Kingston D., khanom G., Dryer S., Accountability for the Rights of People with Psychosocial Disabilities: An Assessment of Country Reports for the Convention on the Rights of Persons with Disabilities, Health and Human Rights Journal, Vol. 23 #1, 2021,175.
Ellenberger J., Bürgerliche Gesetzbuch Kommentare, 78. Auflage, C.H. Beck, München, 2019, §104, Rn. 1.
Joussen J. Uberregulierung im zivilrecht und der verlust gesetzlicher systematik. Rechtstheorie, 36(4), 2005, (513-528) 516.
Klumpp S., J. von Staudingers Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch: Staudinger BGB - Buch 1: Allgemeiner Teil, Vorbemerkung vor §§ 104 ff, Sellier-de Gruyter, 2021, Rn. 7. n. 35.
Lipp F., Die neue Geschäftsfähigkeit Erwachsener in: Zeitschrift für das gesamte Familienrecht (FamRZ) 2003, (721 – 729), 727.
Löhnig M., Schärtl Ch., “Zur Dogmatik Des § 105a BGB.” Archiv Für Die Civilistische Praxis 204, no. 1, 2004, (25-28), 25
Martin L., Schärtl. Ch., “Zur Dogmatik Des § 105a BGB.” Archiv Für Die Civilistische Praxis 204, no. 1, 2004, 30, 58.
Palandt O./Ellenberger J., Bürgerliche Gesetzbuch Kommentare, 78. Auflage, C.H. Beck, München, 2019, §105a Rn. 1. §104, Rn. 2a.
Pons, E. V., Salvador-Carulla, L., Calcedo-Barba, A., Paz, S., Messer, T., Pacciardi, B., & Zeller, S. L. The capacity of schizophrenia and bipolar disorder individuals to make autonomous decisions about pharmacological treatments for their illness in real life: A scoping review. Health Science Reports, 3(3), 2020, e179.
Seichter J., Einführung in das Betreuungsrecht Ein Leitfaden für Praktiker des Betreuungsrechts, Heilberufe und Angehörige von Betreuten, Springer-Verlag, Berlin, Heidelberg, New York, 2001, 60.
Spickhoff A. Medizinrecht, 4. Auflage, C.H.Beck, München, 2022, Rn. 8.
Spickhoff A., Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, 8. Aufl. Verlag C.H.Beck, 2019, Rn. 10. § 105a Rn. 6-8.
Spickhoff A., Münchener Kommentar zum Bürgerlichen Gesetzbuch, 9. Aufl. Verlag C.H.Beck, 2021, § 105a Rn. 6. § 105a Rn. 9-11.
Who gets to decide? Right to legal capacity for persons with intellectual and psychosocial disabilities, Commissioner for Human Rights, 2012, 9.
BVerfGE 99, 383 (389).
BGH, 05.12.1995 - XI ZR 70/95.
Neue Juristische Wochenshrift, 1973, 1790.
Neue Juristische Wochenshrift, 1964, 1987 (1988 f.).
Neue Juristische Wochenshrift, 1970, 1680, 1681.
Deutscher Bundestag, BT-Drs. 19/27287.
Deutscher Bundestag, BT- Drs. 14/9266, 43.
Deutscher Bundestag, BT-Drs. 11/4528, 137 f.
Deutscher Bundestag, BT-Drs. 14/9531, 3, 6.
NCI Dictionary of Cancer Terms, National Cancer Institute at the National Institutes of Health. ასევე იხ.: Ramírez Echeverría MdL, Schoo C, Paul M., Delirium. [Updated 2022 Nov 19]. In: StatPearls [Internet]. Treasure Island (FL): StatPearls Publishing; 2024 Jan, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK470399/ [09.01.2024].
განმარტებითი ბარათი „საქართველოს სამოქალაქო კოდექსში ცვლილების შეტანის შესახებ“ საქართველოს კანონპროექტზე, საქართველოს პარლამენტი, ვებ გვერდი, https://info.parliament.ge/file/1/BillReviewContent/64346? [08.01.2024].
ჩამოტვირთვები
გამოქვეყნებული
როგორ უნდა ციტირება
გამოცემა
სექცია
ლიცენზია
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .
