ბრალის გარეშე პასუხისმგებლობა - გამონაკლისი კერძო სამართლის ზოგადი წესიდან
DOI:
https://doi.org/10.60131/jlaw.2.2023.7695საკვანძო სიტყვები:
ბრალი, მკაცრი პასუხისმგებლობა, შესრულების შეუძლებლობა, ვადის გადაცილება, მომეტებული საფრთხის წყარო, პასუხისმგებლობის დაზღვევა.ანოტაცია
ბრალეული პასუხისმგებლობის პრინციპი კერძო სამართლის სუბსტანციური დარგის - სამოქალაქო სამართლისთვის ზოგადი წესია, ხოლო ბრალის გარეშე პასუხისმგებლობა - ე.წ. მკაცრი პასუხისმგებლობა, როგორც მას ანგლო-ამერიკული სამართლის სივრცეში მოიხსენიებენ, ამ წესიდან გამონაკლისი. როგორც ეროვნული, ისე უნიფიცირებული სამართლის დანაწესები ადგენენ სამოქალაქო ბრუნვის მონაწილის პასუხისმგებლობისგან განთავისუფლებას იმგვარი ბუნებრივი თუ სოციალური თვისობრიობის მქონე გარემოებების არსებობისას, რაც მას ბრალად არ შეერაცხება, რადგან ბრუნვის საშუალო მონაწილისთვის საჭირო წინდახედულების და გულმოდგინების გამოჩენისას მისთვის მაინც შეუძლებელი იქნებოდა ამ მოვლენის როგორც გათვალისწინება, ისე მისი თავიდან აცილება, ამ გარემოების საგანგებო და დაუძლეველი ხასიათის გამო. აღსანიშნავია, რომ ამგვარი გარემოებების არსებობა ბრალის გარეშე პასუხისმგებლობის მოქმედების სივრცეში ვერ უზრუნველყოფენ პირის პასუხისმგებლობისგან განთავისუფლებას. ვალდებულებითსამართლებრივი ურთიერთობის მონაწილე კრედიტორი შესრულების მიღების დაყოვნებისას ანდა მოვალე ვალდებულების შესრულების ვადის გადაცილებისას, მათი ბრალის მიუხედავად ატარებენ ვალდებულების შესრულების რისკს, ასევე მომეტებული საფრთხის წყაროს მფლობელი პასუხისმგებელია საფრთხის წყაროდ მიჩნეული ობიექტით თუ საქმიანობით სხვა პირისთის მიყენებული ზიანისთვის, მიუხედავად მისი ბრალისა. ბრალის გარეშე პასუხისმგებლობის, როგორც კანონით დაშვებული უსამართლობის, შემაკავებლად სამოქალაქო პასუხისმგებლობის დაზღვევა მოიაზრება, რომელიც ახდენს რა რისკის სოციალიზაციას, ერთის მხრივ, ზიანის ანაზღაურებაზე ვალდებული პირის და მეორეს მხრივ, დაზარალებულის ინტერესების დაბალანსების საშუალებად განიხილება.
წყაროები
Bachiashvili V., Secondary requirements taking into account the peculiarity of the mixed type of contract, dissertation for obtaining the academic degree of Doctor of Law, TSU, Tbilisi, 2019, 159 (in Georgian).
Basic provisions of European contract law, translated by Z. Chechelashvili, Collection of Georgian private law, 2004, 255 (in Georgian).
Begiashvili N., Impossibility of performing the obligation (comparative-legal analysis), Journ."Sarchevi", No. 1(2), 2011, 18 (in Georgian).
Begiashvili N., The relationship between the transferring of risk and the performance of obligations (on the example of contracts concluded on the movable property), Tbilisi, 2021, 105 (in Georgian).
Berekashvili D., Todua M., Chachava S., Dakhmishvili Z., Methodology of case resolution in civil law, Tbilisi, 2015, 56, 58 (in Georgian).
Bichia M., Legal Obligatory Relations, Vol., 2016, 307 (in Georgian).
Bushev A.Yu., Makarova O.A., Popondopulo V.F., Commercial law of foreign countries, M., St. Petersburg, 2003,125 (in Russian).
Chanturia L., Corporate management and the liability of managers in corporate law, Tbilisi, 2006, 373 (in Georgian).
Chitashvili N., Adaptation of the contract to the changed circumstances as a legal consequence of Hardship, "Journal of Law", No. 1, 2014, 206 (in Georgian).
Chitashvili N., Hardship and Impossibility of performance arising from changed circumstances, Journal. "Journal of Law," No. 2, 2011, 153 (in Georgian).
Chitashvili N., Impact of changed circumstances on the performance of obligations and possible secondary remedies of the parties (comparative analysis), Tbilisi, 2015, 52 (in Georgian).
Chitashvili N., Legal prerequisites of Hardship in performance and force majeure, jubilee collection dedicated to the 60th anniversary of Professor Besarion Zoidze, ed. Chanturia L., Burduli I., Tbilisi, 2014, 326, 338 (in Georgian).
Chokheli N., Kereselidze D., The issue of civil liability for damage caused by activities dangerous to the environment in Georgian legislation, Journ. "Review of Georgian Law", first-second quarter, 2000, 84 (in Georgian).
Civil law, Ed. Sergeeva A.P., Tolstogo Yu.K., 4th ed., vol. 3, M., 2005, 55 (in Russian).
Civil Law, I, 2nd ed. Under. ed. Sukhanova E.A., M., 2003, 450, 453 (in Russian).
Commentary on the Civil Code of the Russian Federation, part 1, edited by Sadikov O.N., M., 1997, 397 (in Russian).
Dozhdev D.V., Roman private law, M., 2002, 494, 501 (in Russian).
Fleishitz E.A., Obligation from causing harm and from unjust enrichment, M., 1951,132 (in Russian).
Gabichvadze Sh., Civil legal regulation of cargo and passenger transportation by air transport, Tbilisi, 2013, 18, 187 (in Georgian).
Georgian and German law, Tbilisi, 2016, 114-115, 168 (in Georgian).
Georgian Law", I-II quarter, 1999, 66 (in Georgian).
Gvaramia L., Legal bases of the application of civil liability insurance, Journal. "Law", No. 10-11-12, 2000, 59 (in Georgian).
Henshel S., Civil Case Processing Methodology, Tbilisi, 2009, 192, 202 (in Georgian).
Iv. Surguladze, Essays from the History of Political Doctrines of Georgia, Tbilisi, 2001, 27, 142 (in Georgian)
Ivanova Yu.A., Eriashvili N.D., Radchenko T.V., Grounds for the offensive and the content of
Kaplunova E.S., Force majeure and related concepts, Abstract, Tomsk-2005 (in Russian) [21.09.2023].
Khokhlova G.V., The concept of civil liability, In the book: Current problems of civil law, Issue 5, ed. Vitryanskogo V.V., M., 2002, 72 (in Russian).
Kobakhidze A., Civil law, general part, chapter, 2001, 243 (in Georgian).
Kotsiol H., Harmonization and fundamental issues of European tort law, g. “Bulletin of Civil Law”, No. 5, 2017 (vol. 17) (in Russian) [21.09.2023].
Kötz H., Lorman F., Introduction to the law of obligations, In the book: Problems of civil and business law in Germany, M., 2001,53 (in Russian).
Krasavchikov O.A., Compensation for harm caused by a source of increased danger, M., 1966, 142.
Kropholler I., German Civil Code, educational commentary, 13th edition, translators: Darjania T., Chechelashvili Z., editors: Chachanidze E., Darjania T., Totladze L, Tbilisi, 2014, 150 (in Georgian).
Lando O., Non-performance of the contract (breach), Journal. "Review of Georgian Law", Vol. 14, 2013-2014, 111, 113 (in Georgian).
Legashvili D., Impact of changed circumstances on contractual relations, Journal. "Journal of Law", No. 2, 2013, 95 (in Georgian).
liability for harm caused by a source of increased danger, g. “Journal of International Civil and Commercial Law”, No. 1, 2021, 20 (in Russian).
Machaladze S., Compensation for damages in case of breaching obligation (comparative analysis of Georgian and German legislation), Journal. "Review of Georgian Law", special edition, 2004, 76, 95 (in Georgian).
Maidanik L.A., Sergeeva N.Yu., Financial liability for damage to health, M., 1953, 30.
Maisuradze A., Impossibility of performing the obligation in German and Georgian civil law, Journal. "Justice and Law", No. 2, 2013, 43 (in Georgian).
Medicus D., Certain types of obligations in the German Civil Code. In the book: Problems of civil and Business Law in Germany, M., 2001, 150 (in Russian).
Motsonelidze N., Subrogation as a way to satisfy the request of an insurer Tbilisi, 2016, 131 (in Georgian).
Nachkbia A., Definitions of civil legal norms in the practice of the Supreme Court (2000-2013), Tbilisi, 2014, 138, 140 (in Georgian).
Ninidze T., The legal nature of the obligation to compensate for damages caused in a situation of extreme necessity, collection: "Current issues of Soviet Civil Law and Process", volume, 1977, 72-73 (in Georgian).
Osakwe K., Comparative law in schemes. General and special part, M., 2002, 268 (in Russian).
Oykhgenzikht V.A., Category of risk in Soviet civil law, g. “Jurisprudence”, No. 5, 1971, 65, 67.
Pobedonostsev K.P., Course of civil law, part 3, Contracts and obligations, M., 2002 (in Russian).
Pokrovsky I.A., Basic problems of civil law, M., 1998, 286, 290 (in Russian).
Shakiashvili B., Impossibility of performing the contractual obligation, abstract, Tbilisi, 1998, 11 (in Georgian).
Shotadze T., Property Law, Tbilisi, 2014, 71 (in Georgian).
Sikarishvili K., Liability without fault in Anglo-American criminal law. A legal anomaly or an effective mechanism of regulation, Journal. "Law," No. 1, 2000, 70 (in Georgian).
Sobchak A., On some controversial issues of the general theory of legal responsibility, g. “Jurisprudence”, No. 1, 1968, 55 (in Russian).
Talon D., Complicated Performance, Journ. "Review of Georgian Law," Vol. 14, 2013-2014, 97.
The commercial law of Russia, pod. ed. Puginsky B.I., M., 1999, 119 (in Russian).
Todua M., Willems H., Obligatory Law, Tbilisi, 2006, 53 (in Georgian).
Totladze L., Commentary on the Civil Code, Book II, Property law, authors collective, ed. Chanturia L., Tbilisi, 2018, 6 (in Georgian).
Tsereteli T., Public danger and lawlessness in criminal law, Tbilisi, 2006, 175 (in Georgian).
Tsertsvadze G., Contract law, authors collective, ed. Jugheli G., Tbilisi, 2014, 456 (in Georgian).
Tsiskadze M., Commentary on the Civil Code of Georgia, Vol. IV, Vol. II, authors collective, ed. Chanturia L., Zoidze B., Ninidze T., Shengelia R., Khetsuriani J., Tbilisi, 2001, 106 (in Georgian).
Tsiskadze M., Compulsory civil liability insurance of motor vehicle owners, Journ. "Review of
Tskitishvili T., Crimes that endanger human life and health, Tbilisi, 2015, 94 (in Georgian).
Tsuladze M., Grounds for releasing the owner of the source of excessive danger from liability (research according to Georgian and French law), Journal. "Journal of Law", No. 1, 2015, 289 (in Georgian)
Vashakidze G., Commentary on the Civil Code, Book III, authors collective, ed. Chanturia L. (ed.) 2019, 575 (in Georgian).
Windscheid B., On obligations under Roman law, St. Petersburg, 1875, 42 (in Russian).
Zarandia T., Place and Terms of Performance of Contractual Obligations, Tbilisi, 2005, 127 (in Georgian).
Zoidze B., Commentary on the Civil Code of Georgia, Books III, authors collective, ed. Chanturia L., Zoidze B., Ninidze T., Shengelia R., Khetsuriani J., Tbilisi, 2001, 329, 374, 425-426 (in Georgian).
Zoidze B., Constitutional control and order of values in Georgia, Tbilisi, 2007, 19-20 (in Georgian).
Zoidze B., for the issue of property liability insurance of car owners, Journ. "Soviet Law", No. 4, 1984, 24-25 (in Georgian).
Zoidze T., Compensation for damage caused by a defective product, comparative analysis of
Zoidze T., Impossibility of performing obligations according to Georgian and German law, Journal "Private Law Review," No. 2, 2019, 150, 151 (in Georgian).
Zweigert K., Kotsi H., Introduction to comparative jurisprudence in the private law, Vol. II, translated from the Russian edition by E. Sumbatashvili, translation ed. and the author of the last words is T. Ninidze, Tbilisi, 2001, 190, 344, 355 (in Georgian).
Oceanlaw.ru/wp-content/uploads/2018/02/Фр.Кодекс-123 [21.09.2023].
rulaws.ru/gk-rf-chast-2/Razdel iV/glava-59/paragraph-1.statya-1079 [21.09.2023].
ჩამოტვირთვები
გამოქვეყნებული
როგორ უნდა ციტირება
გამოცემა
სექცია
ლიცენზია
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .
