სტანდარტული პირობების ცალკეული პრობლემური საკითხები – შეთანხმების თავისუფლება და მისი ფარგლები
საკვანძო სიტყვები:
ხელშეკრულების სტანდარტული პირობები, essentialia negotii, ბუნდოვანი სტანდარტული პირობები, კეთილსინდისიერების პროცედურული კონტროლი, სტანდარტული პირობების შინაარსობრივი კეთილსინდისიერების კონტროლი, contra proferentem, სტანდარტულ პირობათა „შავი“ და „რუხი“ სიები, ევროპული კავშირის სამართალთან ჰარმონიზაცია.ანოტაცია
ხელშეკრულების დადების თავისუფლების პრინციპი წარმოუდგენელია
შინაარსის განსაზღვრის ავტონომიურობის გარეშე, თუმცა, ცხადია, რადგან
ხელშეკრულებას, როგორც წესი, ორმხრივი ნების გამოვლენას ვუწოდებთ,
თავისუფლება ორივე მხარეს თანაბრად ეხება. რეალურ ურთიერთობებში
კანონით განმტკიცებული თანასწორობა, სხვადასხვა გარემოებიდან
გამომდინარე, ხშირად შეზღუდულია. ამ გარემოებებში გარიგების ერთერთი
მხარის ძლიერი პოზიციაც მოიაზრება, რამაც შესაძლოა, მეორე მხარე
წააქეზოს, „აიძულოს“, დათანხმდეს პირველის მიერ ცალმხრივად,
უკომპრომისოდ შეთავაზებულ პირობებზე. ეს პრაქტიკა ყველა
საზოგადოებაში მწვავედ დგას საბაზრო ეკონომიკის პირობებში, როგორც
სამომხმარებლო გარიგებების, ისე სხვა ტიპის ურთიერთობებისას.
სტანდარტული პირობების ყველაზე თვალსაჩინო ფორმაა ძლიერი მხარის
პოზიციების სახელშეკრულებო ბოჭვის მეშვეობით გამყარება, რასაც
კანონმდებელი, გადაჭარბებული უფლებამოსილების ბოროტად გამოყენების
საფრთხის გამო, განსაკუთრებული სპეციფიკით შემოსილ
კეთილსინდისიერების პრინციპს უპირისპირებს სხვადასხვა სიბრტყეში.
სტანდარტული პირობების პროცედურული და შინაარსობრივი კონტროლის
მექანიზმები, რომლებიც საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის (შემდგომში –
სსკ) ნაწილია მისი შექმნის დღიდან, განსაზღვრულ რეალობას ეფუძნებოდა,
რაც დღეს, ცალკეული სახეცვლილების მეშვეობით, ნაკლებად ადეკვატურად
გამოიყურება და როგორც შიდა სისტემური, ისე პრაქტიკით განპირობებული
ახალი ელფერის გამო ნაკლებად დამაჯერებელი და ეფექტიანია. ნაშრომში
წარმოდენილია ახალ რაკურსითა და უცხოური პრაქტიკული გამოცდილების
ფონზე დანახული მოქმედი ნორმატივები, რაც შესაძლოა, ევროპული
სამართლებრივი პრინციპების ქართულ კანონმდებლობაში ასახვის
პროცესისათვის სასარგებლო აღმოჩნდეს.
წყაროები
Association Agreement between the European Union, its Member States and Georgia, in force from 1, May, 2016, https://matsne.gov.ge/ka/document/view/2496959 (in Georgian).
Law №5277 on Apartment Owners’ Community https://matsne.gov.ge/ka/document/view/19798 (in Georgian).
Civil Code of Georgia, https://matsne.gov.ge/ka/document/view/31702 (in Georgian).
Constitution of Georgia, https://matsne.gov.ge/ka/document/view/30346?publication=36 (in Georgian).
Draft Law on Consumer Protection, http://info.parliament.ge/#law-drafting/9950 (in Georgian).
Law on Consumer Protection (repealed), https://matsne.gov.ge/ka/document/view/37780 (in Georgian).
Order of Minister of Justice №71 on Performancece of Notarial Actions, https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1010061?publication=0 .
Ordinance of National Regulatory Commission of Energy and Watersupply of Georgia on Tarrifs of Water Supply №18 from 2011, https://matsne.gov.ge/ka/document/view/1498805 .
Ordinance of National Regulatory Commission of Energy and Water supply of Georgia on Tarrifs of Electricity №33 from 2008, https://matsne.gov.ge/ka/document/view/80698 .
Civil Code of German Republic, https://www.gesetze-im-internet.de/englisch_bgb/ (English translation).
Council Directive 93/13/EEC on unfair terms in consumer contracts, http://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:31993L0013&from=EN .
Directive of the European Parliament and of the Coincil 2011/83/EU on consumer rights, http://eurlex.europa.eu/legalcontent/EN/TXT/PDF/?uri=CELEX:32011L0083&from=EN .
Aladashvili A., comments on art. 342 of the CC, mutual Project of Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH and United States Agency on International Development (USAID) the Judicial Independence and Legal Empowerment Project (JILEP) and Promoting Rule of Law in Georgia (PROLoG), 1, 2 (art. 343), 2, 3 (art. 342), 1 (art. 345), 5 (art. 346), www.gccc.ge (in Georgian).
Baghishvili E., comments on art. 334, mutual Project of Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH and United States Agency on International Development (USAID) the Judicial Independence and Legal Empowerment Project (JILEP) and Promoting Rule of Law in Georgia (PROLoG), 2, www.gccc.ge (in Georgian).
Chachava S., Concurrency in Between Causes Actions and their Legal Grounds in Private Law, dissertation, Tbilisi State University, 2010, 7-9, https://www.tsu.ge/data/file_db/faculty-law-public/sofio_chachava.pdf (in Georgian).
Chachava S., comments on art. 490, mutual Project of Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH and United States Agency on International Development (USAID) the Judicial Independence and Legal Empowerment Project (JILEP) and Promoting Rule of Law in Georgia (PROLoG), 4-5, www.gccc.ge (in Georgian).
Chachava S., comments on art. 115, mutual Project of Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH and United States Agency on International Development (USAID) the Judicial Independence and Legal Empowerment Project (JILEP) and Promoting Rule of Law in Georgia (PROLoG) , 2, www.gccc.ge (in Georgian).
Chanturia L., commets on art. 8 of the CC, 2nd part, mutual Project of Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH and United States Agency on International Development (USAID) the Judicial Independence and Legal Empowerment Project (JILEP) and Promoting Rule of Law in Georgia (PROLoG), 5, www.gccc.ge (in Georgian).
Ebers M., Consumer Law Compendium, the Consumer Acquis and its Transposition to Member States, Schulte-Nölke H., Twigg-Flesner C., Ebers M. (eds.), Universität Bielefeld, April 2007, 347, 351-353, 385, http://www.eu-consumer-law.org/consumerstudy_part3a_en.pdf .
Fauvarque-Cosson B., Mazeaud D. (eds.), European Contract Law, Materials for a Common Frame of Reference: Terminology, Guiding Principles, Model Rules, Sellier, European Publishers, 2008, 527.
Kakoishvili D., Standard Terms of the Contract, Georgia Business Law Review, 2nd edition, Tbilisi, Center of National Business Law at Tbilisi Free University and the Judicial Independence and Legal Empowerment Project (JILEP) academic publication, 2013, 68, http://nccl.ge/m/u/ck/files/Geo_Comm_Law_Review_2013.pdf (in Georgian).
Kereselidze D., General Systemic Notions of Private Law, European and Comparative Law Institute, Tbilisi, 2009, 95 (in Georgian).
Kropholler J., comments on §125, 12th indent, Study Comments of German Civil Code, 13th edition, transl. by Chechelashvili Z., Georgian Young Lawyer’s Association Publication, for GIZ, Tbilisi, 2014, 233 ff. (in Georgian)
Markesinis B., Unberath H., Johnston A., German Law of Contracts, A Comparative Treaties, 2nd ed., Hart Publishing, 2006, 46 ff., 130, 175-176,
Nebbia P., Unfair Contract Terms in European Law, A Study in Comparative and EC Law, Hart Publishing, Oxford, Portland (Oregon), 2007, 46-48, 145-152.
Oughton D., Davis M., Sourcebook on Contract Law, Second Edition, Cavendish, 2000, 205.
Reich N., Micklitz Hans-W., Rott P., Tonner K., European Consumer Law, 2nd ed., Itersentia, 2014, 127-131.
Svanadze G., comm. on art. 448 of the CC, mutual Project of Deutsche Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) GmbH and United States Agency on International Development (USAID) the Judicial Independence and Legal Empowerment Project (JILEP) and Promoting Rule of Law in Georgia (PROLoG), 5-6, (in Georgian)
Tichŷ L., Unfair Terms in Consumer Contracts, Sourcebook on Contract Law, Second Edition, Cavendish, 2000, 63.
Treitel G., The Law of Contract, 11th, Thomson/Sweet and Maxwel, Gloucester (UK), 2003, 20, 215, 217.
Weatherill S., EU Consumer Law and Policy, Elgar European Law, Cheltenham (UK), Northampton (USA), 2005, 121.
Zerres T., Principles of German Law on Standard Terms of the Contract, 2, 3, 9, 11, http://www.jurawelt.com/sunrise/media/mediafiles/14586/German_Standard_Terms_of_Contract_Thomas_Zerres.pdf .
Zoidze B., comments on art. 342 of the CC, Comments on Georgian Civil Code, third Book, General Part of Law of Obligations, Samartali, 2001, 182 (in Georgian).
Guidance on the unfair contract terms provisions in the Consumer Rights Act 2015, Competition and Markets Authority, https://www.gov.uk/government/uploads/system/uploads/attachment_data/file/450440/Unfair_Terms_Main_Guidance.pdf .
Judgment of the Supreme Court of Georgia №AS-755-811.
Judgment of the Supreme Court of Georgia №AS-1225-1245-2011.
Judgment of the Supreme Court of Georgia №AS-376-357-2013.
Judgment of the Supreme Court of Georgia №AS-291-273-2014.
Judgment of the Supreme Court of Georgia №AS-28-25-2015.
Joint cases C-240/98 to C-244/98 - Océano Grupo Editorial SA v. Murciano Quintero [2000] ECR I-04941.
C-168/05 – Elisa María Mostaza Claro v. Centro Móvil Milenium SL [2006] ECR I-10421.
ჩამოტვირთვები
გამოქვეყნებული
როგორ უნდა ციტირება
გამოცემა
სექცია
ლიცენზია
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .
