სამეწარმეო გადაწყვეტილების თავისუფლების ფარგლები და მისი მიმართება ხელმძღვანელი პირის ფიდუციურ მოვალეობებთან
DOI:
https://doi.org/10.60131/jlaw.1.2023.7073საკვანძო სიტყვები:
Business Judgment Rule, კორპორაციული მართვა, სამეწარმეო განსჯა, ფიდუციური მოვალეობები, ჩაურევლობის დოქტრინა, ინტერესთა კონფლიქტი, უცხო ორგანოს კონცეფცია, ხელმძღვანელი პირის პასუხისმგებლობა, იმუნიტეტის დოქტრინა.ანოტაცია
სამეწარმეო სფეროს დინამიკური და ცვალებადი ბუნებიდან გამომდინარე, შეუძლებელია ყოველთვის იმის უზრუნველყოფა, რომ მეწარმე სუბიექტი გარანტირებულად მიიღებს შემოსავალს სამეწარმეო საქმიანობიდან და ხელმძღვანელი პირის მიერ მიღებული ყველა გადაწყვეტილება მომგებიანი იქნება საწარმოსთვის.
თუკი ხელმძღვანელი პირისთვის პასუხისმგებლობის დაკისრება მოხდებოდა ნებისმიერი გადაწყვეტილების გამო, რომელმაც საწარმოს მოგება ვერ მოუტანა, ეს გამოიწვევდა მისი მოქმედების თავისუფლების შეზღუდვას და შეუშლიდა ხელს თამამი ნაბიჯების გადადგმაში.
წინამდებარე სტატიის მთავარ განსახილველ თემას წარმოადგენს სამეწარმეო გადაწყვეტილების თავისუფლება (Business Judgment Rule), რომლის მიხედვით, ხელმძღვანელ პირს აქვს უფლება, გარკვეულ ფარგლებში მიიღოს არასწორი (არამომგებიანი) გადაწყვეტილება, ისე, რომ ამისთვის პასუხისმგებლობა არ დაეკისროს.
ამასთან, სამართლებრივ სისტემაში აუცილებლად დაცული უნდა იქნეს გონივრული ბალანსი ხელმძღვანელი პირის სამეწარმეო გადაწყვეტილების თავისუფლებასა და მის მიერ განხორციელებული არაკეთილსინდიერი ქმედებებისა და არაგონივრული ნაბიჯებისთვის პასუხისმგებლობის დაკისრების შესაძლებლობას შორის.
წყაროები
Law of Georgia “On Entrepreneurs“, 04/08/2021.
Das deutsche Aktiengesetz (AktG), 06/09/1965.
Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschränkter Haftung (GmbHG), 20/04/1892.
Allen W.T., Kraakman R.,Vikramaditya S. K., Commentaries and Cases on the Law of Business Organization, 6th ed., Wolters Kluwer, 2021, par. 259, 269.
Bainbridge S. M., The Bishops and the Corporate Stakeholder Debate, in: Villanova Journal of Law and Investment Management, Vol. 4, Issue 1, 2002, Art. 2, 20.
Bainbridge S. M., The Business Judgment Rule as Abstention Doctrine, in: Vanderbilt Law Review, Vol. 57, Issue 1, 2004, 86, 89, 90, 99, 94, 97, 99, 101,
Branson D. M., The Rule That Isn't a Rule - The Business Judgment Rule, 36 Valparaiso University Law Review, 2002, 636.
Cassim M. F., Contemporary Company Law, 2nd ed., 2012, 563.
Clarkson K.W, Miller R. L., Business Law: Text and Cases, 15th ed., 2021, 762-763.
Dickerson C. M., From Behind the Looking Glass: Good Faith, Fiduciary Duty & Permitted Harm, 22 Fla. St. U. L. Rev. 955, 1995, 956.
Easterbrook F. H., Fischel D. R., The Economic Structure of Corporate Law, 1991, 244 f.
Eisenberg M. A., The Duty of Good Faith in Corporate Law, in: Delaware Journal of Corporate Law, Vol. 31, No. 1, 1-75, 2005, 1.
Giraldo C. A. L., Factors Affecting the Application of the Business Judgment Rule: An Empirical Study of the US, UK, Australia and the EU, in: Vicepresidencia Juridica, 2006, Bogotá (Colombia), 121, 130.
Flom J. H., Ward R., Review of The Business Judgment Rule: Fiduciary Duties of Corporate Directors and Officers, by Block D. J., Barton N. E., & Radin S. A. in: The Business Lawyer, 1987, 42 (3), 995–997.
Hansen C., The Duty of Care, the Business Judgment Rule, and the American Law Institute Corporate Governance Project, in: The Business Lawyer, Vol. 48, no. 4, 1993, 1355–76.
Hill C. A., McDonnell, B. H., Stone v. Ritter and the Expanding Duty of Loyalty, 76 Fordham L. Rev., 1769, 2007, 1773.
McMillan L., The Business Judgment Rule as an Immunity Doctrine, 4 Wm. & Mary Bus. L. Rev. 521, 2013, 524, 529-530, 542, 574.
Miller R. L., Business Law Today, 11th ed., 2017, Chapter 29-4c, 731.
Shishido Z., Conflicts of Interest and Fiduciary Duties in the Operation of a Joint Venture, Vol. 39 Hastings L.J. 63, 1987, 83.
Smith D.G., The Modern Business Judgment Rule, Research Handbook on Mergers and Acquisitions, Forthcoming, in: BYU Law Research Paper Series No. 15-09, June 19, 2015, 2, 5-9, 6-7.
Strine L. E. Jr., Hamermesh L. A., Balotti R. F., Gorris, J. M, Loyalty’s Core Demand: The Defining Role of Good Faith in Corporation Law, in: The Georgetown Law Journal, 2010, Vol. 98, 629.
Talley E., Hashmall M., The Corporate Opportunity Doctrine, California: USC Gould School of Law, February 2001, 1.
Altmeppen H., Gesetz betreffend die Gesellschaften mit beschränkter Haftung: GmbHG (Kommentar), C.H.BECK., 10. Auflage 2021, §43, Rn. 12.
Bannenberg B., Inderst C., Poppe S. (Hrsg.), Compliance: Aufbau - Management – Risikobereiche, C. F. Müller Wirtschaftsrecht, 2. Auflage 2013.
Fleischer H., Goette W. (Hrsg.), Münchener Kommentar zum GmbHG, Band 2, §§ 35-52 GmbHG, Verlag C.H.BECK München, 3. Auflage 2019.
Fuhrmann L., Heinen A., Schilz L., Gesetzliche Beurteilungs- und Ermessensspielräume als „spezial-gesetzliche Business Judgement Rule“, in: NZG (Neue Zeitschrift für Gesellschafstrecht) 2020, 1368.
Hoffmann-Becking M. (Hrsg.), Münchener Handbuch des Gesellschaftsrechts Band 4, Aktiengesellschaft, C.H. Beck München, 5. Auflage 2020.
Hopt K. J., Roth M., Handelsgesetzbuch (Kommentar), C.H. Beck, 41. Auflage 2022.
Kocher D., Zur Reichweite der Business Judgment Rule, in: CCZ (Corporate Compliance Zeitschrift) 2009, 215.
Paefgen W.G., Die Darlegungs- und Beweislast bei der Business Judgment Rule, in: NZG (Neue Zeitschrift für Gesellschafstrecht) 2009, 891.
Schmidt K. (Hrsg.), Münchener Kommentar zum Handelsgesetzbuch: HGB, Band 2, C.H. Beck, 5. Auflage 2022.
Sethe R., Die Regelung von Interessenkonflikten im Aktienrecht de lege lata und de lege ferenda, in: SZW/RSDA (Schweizerische Zeitschrift für Wirtschafts- und Finanzmarktrecht), 4/2018, 378.
Willen M., Die Business Judgement Rule - Auslegung der Legalitätspficht bei unklarer Rechtslage, in: Business, Economics and Law, Springer Gabler, 2020.
Schima G., Business Judgment Rule und Beweislastverteilung bei der Vorstandshaftung nach US., deutschem und österreichichem Recht, in: Baudenbacher C., Kokott J., Speitler P. (eds.), Aktuelle Entwicklungen des Europäischen und Internationalen Rechts, Helbing Lichtenhahn Verlag, Basel, 2010, 379, 380f. 385, 394, 395, 402.
Aronson v. Lewis, 473 A.2d 805 (Del. 1984).
Bodell v. Gen. Gas & Elec. Corp., 140 A. 264, 267 (Del. 1927).
Brehm v. Eisner, 746 A.2d 244, 264 n.66 (Del. 2000).
Cede & Co vs. Technicolor Inc, 13, Delaware, 1987, A 2d 1182.
Cede & Co. v. Technicolor, 634 A.2d 346, 361 (Del. 1993).
Couri v. Couri, 95 Ill. 2d 91, 447 N.E.2d 334 (Ill. 1983).
Davis v. Dorsey, 495 F.Supp.2d 1162, 1176 (M.D.Ala.2007).
Davis v. Dyson, 900 N.E. 2d 698 (Ill.App.1 Dist.2008).
Gagliardi v. TriFoods Int’l, Inc., 683 A.2d 1049, 1051-52 (Del. Ch. 1996).
Godbold v. Branch Bank, 11 Ala. 191 (1847).
Graham v. Allis-Chalmers Mfg. Co., 188 A.2d 125, 130 (Del. 1963).
Guth v. Loft, Inc., 5 A.2d 503 (Del. 1939).
Hodges v. New England Screw Co., 3 R.I. 9, 18 (1853).
In re Caremark Int’l Derivative Litigation, 698 A.2d 959 (Del. Ch. 1996).
In re Farmland Industries, Inc., 335 B.R. 398, 411 (Bankr.W.D.Mo.2005).
In re Fleming Packaging Corp., 351 B.R. 626 (Bankr.C.D.Ill.2006).
In re Lemington Home For Aged, 659 F.3d 282 (3rd Cir.2011).
Krasner v. Moffet, 826 A.2d 277, 287 (Del. 2003).
Krasnick v. Pac. E. Corp., 180 A. 604, 607 (Del. Ch. 1935).
Mann v. GTCR Golder Rauner, L.L.C., 483 F.Supp.2d 884 (D.Ariz.2007).
Miller v. American Telephone & Telegraph Co., 507 F.2d 759 (3d Cir. 1974).
Percy v. Millaudon 8 Mart (n.s.) 68, (La. 1829).
RJR Nabisco, Inc. Shareholders Litig., No. 10389, 1989 WL 7036 (Del. Ch. Jan. 31, 1989).
Shlensky v. Wrigley, 95 Ill. App. 2d 173, 237 N.E.2d 776 (Ill. App. Ct. 1968).
Smith v. Brown-Borhek Co., 414 Pa. 325, 333, 200 A.2d 398, 401 (1964).
Smith v. Van Gorkom, 488 A.2d 858 (Del. 1985).
Stone v. Ritter, 911 A.2d 362, 369-70 (Del. 2006).
Westmoreland Cnty. Emp. Ret. Sys. v. Parkinson, 727 F.3d 719 (7th Cir.2013).
BGH, 10.07.2018 - II ZR 24/17.
OLG München, 21.03.2013 - 23 U 3344/12.
BGH Urt. v. 4.11.2002 – II ZR 224/00.
BGH Urt. v. 21.4.1997 – II ZR 175/95.
ჩამოტვირთვები
გამოქვეყნებული
როგორ უნდა ციტირება
გამოცემა
სექცია
ლიცენზია
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .
