აღდგენითი მართლმსაჯულების მოწესრიგება ევროკავშირში და მისი მნიშვნელობა საქართველოში დანაშაულის მსხვერპლის სამართლებრივი მდგომარეობის გაძლიერებისთვის

ანოტაცია

თა­ნა­მედ­რო­ვე მსოფ­ლი­ო­ში აღ­დგე­ნი­თი მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის პო­პუ­ლა­რუ­ლო­ბა დღი­თიდღე უფ­რო იზ­რდე­ბა და იგი და­ნა­შა­უ­ლის მსხვერ­პლის ინ­ტე­რე­სე­ბის დაკ­მა­ყო­ფი­ლე­ბის­თვი­საც უმ­ნიშ­ნვე­ლო­ვა­ნე­სი მე­ქა­ნიზ­მი ხდე­ბა. და­ნა­შა­უ­ლის მსხვერ­პლე­ბი აცხ­ა­დე­ბენ, რომ აღ­დგე­ნი­თი მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის დამ­სა­ხუ­რე­ბით ისი­ნი თავს აღი­ა­რე­ბუ­ლად გრძნო­ბენ, უბ­რუნ­დე­ბათ უსაფ­რთხო­ე­ბის გან­ცდა და უმარ­ტივ­დე­ბათ და­ნა­შა­უ­ლის შე­დე­გად მი­ღე­ბუ­ლი ტრამ­ვე­ბის დაძ­ლე­ვა. აღ­ნიშ­ნუ­ლი და­დე­ბი­თი მხა­რე­ე­ბის გა­მო აღ­დგე­ნი­თმა მართლმსა­ჯუ­ლე­ბამ სა­ერ­თა­შო­რი­სო დო­ნე­ზეც მი­იქ­ცია ყუ­რადღ­ე­ბა. შე­დე­გად კი აღ­დგე­ნი­თი მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის სტან­დარ­ტებ­მა ასახ­ვა ჰპო­ვეს სხვა და სხვა სა­ერ­თა­შო­რი­სო აქ­ტებ­ში.

აღ­სა­ნიშ­ნა­ვი­ა, რომ სა­ქარ­თვე­ლო­ში არას­რუ­ლოწ­ლო­ვან­თა მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის კო­დექ­სი იც­ნობს გან­რი­დე­ბი­სა და მე­დი­ა­ცი­ის პროგ­რა­მას, რო­მე­ლიც მი­ე­კუთ­ვნე­ბა აღ­დგე­ნი­თი მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის ფორ­მას. რაც შე­ე­ხე­ბა სრულ­წო­ვან­თა მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბას, სა­ქარ­თვე­ლოს სის­ხლის სა­მარ­თლის საპ­რო­ცე­სო კო­დექ­სი იც­ნობს გან­რი­დე­ბის ინ­სტი­ტუტს, რომ­ლის ერ­თ-ერ­თი პი­რო­ბა, კერ­ძოდ, ზი­ა­ნის სრუ­ლი ან ნა­წი­ლობ­რი­ვი ანაზღ­ა­უ­რე­ბა შე­იძ­ლე­ბა ერ­თი შე­ხედ­ვით ჩა­ით­ვა­ლის აღ­დგე­ნი­თი მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის ფორ­მად, თუმ­ცა სა­ერ­თა­შო­რი­სო სტან­დარ­ტე­ბი­სა და პრაქ­ტი­კის ანა­ლი­ზი იძ­ლე­ვა იმის თქმის სა­შუ­ა­ლე­ბას, რომ მხო­ლოდ ზი­ა­ნის ანაზღ­ა­უ­რე­ბა არ წარ­მო­ად­გენს აღ­დგე­ნით მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბას. აქე­დან გა­მომ­დი­ნა­რე, სა­ქარ­თვე­ლო­ში და­ნა­შა­უ­ლის მსხვერ­პლებს (გარ­და იმ შემ­თხვე­ვი­სა, რომ სის­ხლის სა­მარ­თლის საქ­მე ხორ­ცი­ელ­დე­ბა არას­რულ­წლო­ვან­თა მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის შე­სა­ბა­მი­სად) არ აქვთ შე­საძ­ლებ­ლო­ბა ისარ­გებ­ლონ აღ­დგე­ნი­თი მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბით, რაც მათ სუსტ სა­მარ­თლებ­რი­ვი პო­ზი­ცი­ა­ში ამ­ყო­ფებს. სწო­რედ ამი­ტომ, სტა­ტი­ის მი­ზა­ნია ნათ­ლად წარ­მო­ა­ჩი­ნოს აღ­დგე­ნი­თი მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბის სტან­დარ­ტე­ბი, ხა­ზი გა­უს­ვას სის­ხლის სა­მარ­თლის საპ­რო­ცე­სო კო­დექ­სში მოქ­მე­დი გან­რი­დე­ბის თა­ვი­სუ­ბუ­რე­ბებს, გა­მოკ­ვე­თოს, რომ და­ნა­შა­უ­ლის მსხვერპლს არ აქვს აღ­დგე­ნით მარ­თლმსა­ჯუ­ლე­ბა­ზე წვდო­მა და ამით ხე­ლი შე­უწყ­ოს მო­მა­ვალ­ში სრულ­წლო­ვან­თა მი­მარ­თაც მის ამოქ­მე­დე­ბას.