შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე პირთა სასჯელის მოხდის სტანდარტები და პრაქტიკა
საკვანძო სიტყვები:
შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირი, პენიტენციური სისტემა, გონივრული მისადაგება, ადაპტირებული გარემო, სასჯელაღსრულების დაწესებულება, ბარიერი, მოპყრობა, სტატუსის დადგენა, სასჯელი, პირობები.ანოტაცია
წინამდებარე სტატიაში განხილულია შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე (შემდგომში – შშმ) პირთა სასჯელის მოხდის თავისებურებები და გაანალიზებულია ახლებური მიდგომები აღნიშნული საკითხის დასარეგულირებლად, რაც საქართველოს პენიტენციურ სისტემასა და მარეგულირებელ სამართლებრივ ბაზას შესაძლებლობას მისცემს შემოიღოს თანამედროვე, საერთაშორისო სტანდარტებზე ორიენტირებული მიდგომა და უზრუნველყოს შშმ პირთათვის, მათ საჭიროებაზე მორგებული, სხვა მსჯავრდებულებთან თანაბარი სასჯელის მოხდის პირობები.
შშმ პირთათვის გონივრული მისადაგებისა და ხელმისაწვდომი გარემოს შექმნა, ზოგადად, სიახლეა საზოგადოებაში, რადგან ამგვარი მიდგომა, ძირითადად, 2006 წლიდან იჩენს თავს, როდესაც მიღებულ იქნა შშმ პირების უფლებათა დაცვის კონვენცია,[1] საქართველოში კი აღნიშნული საკითხი აქტუალობას 2014 წლიდან იძენს. ამდენად, საკანონმდებლო სივრცე და პენიტენციური სისტემის მარეგულირებელი კანონმდებლობა და პრაქტიკა ამ მხრივ განახლებასა და რეგულირებას საჭიროებს.
წინამდებარე მასალაში გაანალიზებულია როგორც არსებული პრაქტიკა, ისე კანონმდებლობა, რომლებიც ამ დროისთვის ვერ უზრუნველყოფენ სასჯელის მოხდის გარემოს შექმნას შშმ პირთა პატივისა და ღირსების დაცვით.
[1] შეზღუდული შესაძლებლობის მქონე პირთა უფლებების კონვენცია, 21/01/2007.
წყაროები
Constitution of Georgia, 24/08/1995.
Convention on the Rights of Persons with Disabilities, UN General Assembly, 24/01/2007.
Code of Imprisonment of Georgia, 24/03/2010.
Criminal Executive Code of the Kyrgyz Republic, № 17, 31/01/2017.
Criminal Executive Code of the Russian Federation, № 1-ФЗ, 08/01/1997.
Human Rights Action Plan of the Government of Georgia (for 2016-2017 years), Ordinance of the Govern-ment of Georgia № 338, 21/07/2016.
HM Prison Service, Prison Service Order – PSO 2855, Prisoners with Physical, Sensory and Mental Disabil-ities, 20/12/1999, https://bulger.co.uk/prison/PSO_2855_prisoners_with_disabilities.doc.
Istanbul Statement on the Use and Effects of Solitary Confinement, International Psychological Trauma Symposium, 09/12/2007, http://solitaryconfinement.org/uploads/Istanbul_expert_statement_on_sc.pdf.
UK Disability Discrimination Act 2005, c.13, 07/04/2005.
United Nations Standard Minimum Rules for the Treatment of Prisoners (the “Nelson Mandela Rules”), UN General Assembly, 08/01/2016, https://www.penalreform.org/wp-content/uploads/2016/11/¬PRI_Nelson_-Man¬dela_Rules_Short_Guide_Geo_final.pdf.
UN Human Rights Committee (HRC), CCPR General Comment No. 20: Article 7 (Prohibition of Torture, or Other Cruel, Inhuman or Degrading Treatment or Punishment), 10/03/1992.
Atabay T., Handbook on Prisoners with Special Needs, Criminal Justice Handbook Series, United Nations Office on Drugs and Crime (UNODC), New York, 2009, 6, 14, 43, 52.
Cavallaro J., Leading Human Rights Experts Call for Speedy Implementation of the Nelson Mandela Rules on Nelson Mandela International Day, Council of Europe, 2016, https://www.coe.int¬/en/web/com-missioner/-/leading-human-rights-experts-call-for-speedy-implementation-of-the-nelson-mandela-rules-on-nelson-mandela-international-day?desktop=false.
Council of Europe: European Court of Human Rights, Fact sheet – Persons with Disabilities and the Euro-pean Convention on Human Rights, 2019, 3, 4, 5, https://www.echr.coe.int/¬Documents/FS¬_Di¬sab¬led_-ENG.pdf.
Coyle A., A Human Rights Approach to Prison Management, Handbook for Prison Staff, International Center for Prison Studies, 2002, 49, http://www.prisonstudies.org/sites/default/files/¬resources/down¬loads/-handbook_3rd_ed_english_v5_web.pdf.
Department of Health and Prison Reform Trust, Information Book for Prisoners with a Disability, Offender Health and Prison Reform Trust 2009, 18, http://www.prisonreformtrust.o¬rg.uk/por¬tals/0/docu¬ments/¬di-sability%20pib.pdf.
Manduric A., UN Human Rights Experts (Again) Push for Access to U.S. Prisons, Call for Solitary Reform, Solitary Watch, 2015, http://solitarywatch.com/2015/07/24/un-human-rights-experts-again-push-for-ac-cess¬-to-u-s-prisons-call-for-solitary-confinement-reform/.
Public Defender of Georgia, National Preventive Mechanism: State of Rights of Persons with Disabilities in Prisons, in Institutions for Involuntary and Forced Psychiatric Treatment – Analysis of the Fulfilment of the Recommendations, 2014, 8, 17, http://www.ombudsman.ge/uploads/other/2/2253.pdf (in Georgian).
Vallas R., Disabled Behind Bars, The Mass Incarceration of People With Disabilities in America’s Jails and Prisons, 2016, 10, https://cdn.americanprogress.org/wp-content/uploads/2016/07/18000151/2Crimi¬nal-Justice¬Disability-report.pdf.
Citizen of Georgia, Shota Beridze and others v. the Parliament of Georgia, decision of 31 March 2008, № 2/1/392, the Constitutional Court of Georgia, 6.
Political Unions of Citizens – New Rightists and Conservative Party of Georgia v. the Parliament of Georgia, decision of 17 September 2010, № 1/1/493, the Constitutional Court of Georgia, 14.
Personal Interview with a person with disability, Trainer, Representative of an NGO working on disability issues, Tbilisi, September, 2017.
ჩამოტვირთვები
გამოქვეყნებული
როგორ უნდა ციტირება
გამოცემა
სექცია
ლიცენზია
საავტორო უფლებები (c) 2019 TSU Publishing House
ეს ნამუშევარი ლიცენზირებულია Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 საერთაშორისო ლიცენზიით .